Conebeam CT Liggend
Techniek
Een klassieke CT-scanner gebruikt een dunne waaiervormige stralenbundel die op meerdere rij(en) detectoren invalt en die continu rond de patiënt draait terwijl deze door de scanner gaat. Zo kan er een zeker volume gescand worden. Een CBCT daarentegen hanteert een kegelvormige stralenbundel (vandaar de naam “cone beam”) die op een rechthoekige flat panel detector invalt zonder dat de patient beweegt. Zonder rotatie wordt dus reeds een 2D-beeld bekomen en één enkele rotatie rond de patiënt levert een volledige 3D-dataset op. Uit deze dataset kan men reconstructies maken in om het even welk vlak en in om het even welke snededikte.
De maximale spatiale resolutie van deze toestellen is 75 micron
(75 μm) en routinematig wordt een resolutie van 150 tot 175 μm
gebruikt. Het is duidelijk dat de kleinste beweging een
verplaatsing van meer dan 100 μ met zich meebrengt en daarom is
patiëntimmobilisatie van extreem belang.
De geometrie van het toestel en de gebruikte detector zorgen er ook
voor dat de onderzoeken veel minder stralingsbelastend zijn dan bij
de traditionele CT-toestellen.
Omdat er een volledig 3D volume wordt gereconstrueerd reeds vanuit
2D projecties (itt de gewone CT) krijgen we ook veel minder
metaalartefactering.
De techniek heeft echter ook enkele nadelen. Door de lage dosis is
er een zeer lage contrast resolutie waardoor de CBCT alleen
geschikt is om botstructuren te evalueren. Weke delen zoals
hersenen, spieren enz. worden allen grijs en zijn niet van elkaar
te onderscheiden. Eveneens is het scanbereik erg klein. Gezien er
geen tafelbeweging is, is het scanbereik volledig afhankelijk van
de grootte van de detetector.
Betere beeldkwaliteit bij reeds bestaande indicaties
Aanvankelijk werden CBCT’s ingezet voor het uitvoeren van “DentaScan” onderzoeken. Progressief werden er steeds meer andere indicaties in het hoofd-hals gebied onderzocht met CBCT’s, zoals onderzoek van de paranasale sinussen, rotsbeen, aangezichtstrauma
Nieuwe indicaties
De lage dosis, hoge spatiale resolutie en verminderde metaalartefacten zijn zeer interessant voor eventuele musculoskeletale beeldvorming zeker in het kader van trauma, artro-CT of beoordeling van osteosynthesemateriaal. Het grote probleem tot nu toe was dat een CBCT enkel in zittende houding kon worden uitgevoerd en dus bij voorbaat beperkt was tot het hoofd-hals gebied. Dit tot er recent een nieuwe CBCT-toestel op de markt is gekomen met een volledig aangepast system design waarbij de scans liggend worden uitgevoerd. Dit vernieuwde concept met een klassieke gantry opende ook een volledig nieuw toepassingsgebied.
Onderzoek van de kleine gewrichten (pols/vingers; enkel/voet en
elleboog) is nu mogelijk. Net zoals bij dentale beeldvorming
veroorzaken osteosynthesematerialen in deze gewrichten minder
storende artefacten dan op een traditionele CT. De hoge resolutie
is zeer interessant voor beeldvorming bij trauma en voor de
artrografie scans. De kleine gantry, lage dosis en kleine FOV
(field of view) maken wel dat momenteel enkel de kleinere
gewrichten kunnen onderzocht worden met deze techniek.
Verdere ergonomische en technische verbeteringen zullen het aantal
toepassingen in het musculoskeletale gebied alleen maar doen
toenemen.
CBCT heeft reeds een definitieve plaats verworven in de
beeldvorming van het hoofd-, hals gebied en mogelijks in de
toekomst nu ook in het musculoskeletale gebied.
De hogere resolutie, lagere stralingsdosis en betere
toegankelijkheid van CBCT zijn de pijlers waarop het succes is
gebouwd en het ziet ernaar uit dat dit succes de komende jaren
alleen maar zal toenemen.