Contraindicaties MRI

Voor de werking van een MRI-machine zijn drie basisgrootheden van belang, namelijk het stationaire magneetveld, de veldgradiënten en het radiofrequente (Rf) veld.

• MRI op onze dienst wordt uitgevoerd bij een veldsterkte van 3 Tesla. Hoge veldsterkten leveren een betere signaal-ruisverhouding op.
• De veldgradiënten brengen ruimtelijke variaties aan in het stationaire magneetveld waardoor het resonantiesignaal kan worden gelokaliseerd. De technische specificaties van de veldgradiënten bepalen in belangrijke mate de mogelijkheid tot snelle beeldvorming (ultrafast MRI). Dit is van belang bij een aantal nieuwe toepassingen zoals dynamische perfusiemetingen met MR-kontrastmiddelen en MR-angiografie en bloedstromingsmetingen.
• Het RF-veld bestaat uit een puls van radiogolven waarvan de frequenties varieren tussen 4 en 130 MHz.

De veiligheidsaspecten hangen samen met deze drie basisgrootheden:

1. Het stationair magnetisch veld

Potentiële problemen kunnen ontstaan doordat het stationaire magnetische veld aantrekkingskracht (missile effect) uitoefent op ferromagnetisch materiaal in of buiten het lichaam (Wet van Laplace).
Een ander probleem kan ontstaan doordat stroomdragende geleiders in beweging(vb ademhaling) een magnetisch veld kan induceren (Wet van Biot-Savart) die zich alligneert met het stationair magneetveld.

2. De veldgradiënten

De snel aan- en uitgeschakelde gradiënten induceren een electrische stroom in de weefsel (Wet van Faraday). Grote gradiëntschakelingen kunnen zenuwprikkeling veroorzaken. De gradiëntschakelingen zijn ook de oorzaak van het het kloppend lawaai tijdens het onderzoek. Daarom is oorbescherming vereist.

3. Radiofrequente puls

Door de RF-pulsen is er een opwarmingseffect in het lichaam. Nadat de patiënt in de magneet wordt gebracht wordt er een radiogolf uitgezonden dmv een zender of antenne. Daarna wordt de zender uitgezet en gaat de patiënt zelf een radiogolf uitzenden (MRI-signaal), deze golf wordt ontvangen m.b.v. een antenne en gebruikt om een afbeelding te reconstrueren. Radiogolven zijn electromagnetische golven met een relatief kleine frequentie en lage energie. Omdat ze gepulst worden uitgezonden spreken we wel van een RF-puls of radio frequency puls.

Als de frequentie van de radiogolven gelijk is aan de precessiefrequentie van de protonen in het lichaam gebeurt er energieoverdracht. Dit verschijnsel heet resonantie, vandaar de naam nucleaire magnetische resonantie. Absorptie van deze electromagnetische golven, kan het lichaam locaal wat opwarmen. Het toestel meet deze toename aan energie en beperkt het tot een veilige norm.

Daarnaast kan door het feit dat de electromagnetische golf gepulst wordt uitgezonden een inductie van stroompjes optreden (eddy currents). In nagenoeg alle cosmetische produkten zit er ijzeroxide die geleidend is en aldus kan warmte en pijn optreden op deze plaatsen. In de dagelijkse praktijk moet men rekening houden met het volgende:

• geen magnetische voorwerpen in de magneetkamer
• check voor contra-indicaties
• gebruik oorbescherming
• gebruik alleen MR compatibel materiaal

4. Contra indicaties

In een aantal gevallen is MR tegenaangewezen. De belangrijkste zijn:

• Ingeplante elektronische apparaten (pacemakers, interne defibrillators, sommige cochlear implantaten, zenuw- en beenstimulators..)
• Elektrische leidingen (pacemakerelektroden, ECG draden,...) en sommige katheters,...
• Ferromagnetische aneurysma-clips in de hersenen
• Ferromagnetische voorwerpen op kritische plaatsen (oog, hersenen, long,..)

Sternumhechtingen, klepprothesen en clips gebruikt bij coronaire bypass –chirurgie,.. vormen geen contra-indicatie voor MRI , maar veroorzaken wel gelokaliseerde artefacten in het beeld.

5. Specifieke ferromagnetische effecten:

MR-onderzoek is veilig als de metalen voorwerpen niet ferromagnetische zijn of zwak ferromagnetisch doch met geringe aantrekkingskracht waarbij de aantrekkingskracht onvoldoende is om het object te verplaatsen of om zijn functie te verstoren.
Sterk ferromagnetische objecten kunnen veilig zijn op voorwaarde dat het terplaatse wordt gehouden door lokale krachten of de omgeving.

• Hartkleppen:

De meerderheid van de hartkleppen die getest werden in een magnetische veld worden lichtjes aangetrokken door het magnetische veld . De aantrekkingskracht is minimaal vergeleken met de kracht die een klep ondervindt ten gevolge van van de hartaktiviteit zelf. De meeste hartkleppen zijn dus veilig. Dit geldt ook voor de Starr-Edwards Model Pre-6000 die tot voor kort beschouwd werd als onveilig. Er is nog nooit een incident beschreven veroorzaakt door de aanwezigheid van hartkleppen.

 

• Aneursymaclips:

Verplaatsing van aneursymaclip kan ernstige gevolgen hebben. Sommige types zijn absolute contra-indicaties.
Aneurysmaclips geclassificeerd als nonferromagnetisch of zwak ferromagnetisch worden als veilig beschouwd.

• Coils, stents and filters:

Sommige coils, stents of filters zijn zwak ferromagnetisch; ze worden licht aangetrokken door het magnetische veld . De aantrekkingskracht is minimaal vergeleken met de kracht van de hartaktiviteit zelf.
Het is zo dat deze stents na 6-8 weken stevig genoeg ingebed zijn in het omgevende weefsel. Voor dit type stents wacht men best 6-8 weken vooraleer een MRI onderzoek uit te voeren.
NB. Nog nooit zijn er voor deze stents incidenten beschreven in de literatuur.

• Uitwendige gehoorapparaten:

Het zijn electronische apparaten en kunnen bijgevolg beschadigd worden. Deze apparaten moeten verwijderd worden.

• Hemostatische clips:

Vertonen geen attractie door het magnetische veld: zijn veilig.

• IUD:

Hoewel in sommige koper aanwezig is, zijn deze toch veilig.

• Orthopedische prothesen:

Alleen de Perfix-schroef gebruikt voor VKB-reconstructie is sterk ferromagnetisch maar toch veilig gezien verplaatsing niet mogelijk is.

• MR-procedures postoperatief:

Voor implantaten die zwak ferromagnetisch zijn wacht men best 6-8 weken totdat het materiaal voldoende ingebed is in het omgevende weefsel door fibrose en granulatie.
 

Tot op heden zijn er meer dan 900 materialen geëvalueerd op veiligheid.
MRI mag alleen uitgevoerd worden bij patiënten met metalen objecten als deze getest zijn op hun veiligheid ! Daarvoor kan u een website raadplegen met een databank van alle mogelijke objecten, tot op heden getest op veiligheid in MRI : www.mrisafety.com 

 

6. Zwangerschap:

Indien klinisch dringend geindiceerd kan een MRI pas uitgevoerd worden als de zwangerschapsduur langer is dan 3 maanden.